حفاري آبشار

براي آگاهي از مرزهاي جانبي مخزن ، تعيين حجم حفاري چاه عميق ذخيره و چگونگي گسترش ذخيره مخزن با حفر چاه توصيفي حفر ميشود. قبل از شروع حفاري اكتشافى با بررسى از مته هاي متنوعي استفاده مي شود. مته ها با حركت چرخشي روي سنگ باعث خرد شدن و ساييده شدن آن مي شوند و انرژي لازم براي به چرخش در آوردن مته و لوله حفاري چاه عميق با كمك سيستم دوراني تامين مي گردد. از مهمترين عواملي كه موجب افزايش سرعت حفاري مي شود گل حفاري است كه در عمليات حفاري حفاري چاه عميق همانند خون در بدن انسان عمل ميكند بدين صورت كه به هنگام چرخش مته از نازل هاي(سوراخ) موجود بر روي مته خارج شده و را با بهره مندي از خاصيت حمل به سطح زمين انتقال ميدهد كه اين اطلاعات زمين شناسى ولرزه نگاري احتمال وجود نفت بررسى ميشود. (Observation Well) چاه مشاهده اي چاههايي حفاري چاه عميق كه به منظور مشاهده وضعيت مخزن حفاري شود چاه مشاهده اي ناميده مي شود. فشار حفاري چاه عميق مخزن، سطح آب و نفت، نسبت آب و نفت و ... از جمله حفاري چاه عميق مواردي است كه با استفاده از چاههاي مشاهده اي قابل بررسي و اندازه گيري است.

سا قه هاي چهار گوش يك قطعه واحد در خط حفاري چاه عميق سوند است،در كارخانه با دقت زيادي ساخته ميشود وبايد با آن طي عمليات حفاري با مراقبت بسيار زياد رفتار شود ،چنانچه آسيب ببيند سرانجام موجب خراب كردن پي در پي تمام ساقه هايي كه به آن متصل حفاري چاه خواهند شد ميگردد،بهتر است رابطي به نام رابط فرسودگي كه به كرات قابل تعويض باشد به آن اضافه كنند .

ساقه هاي سنگين درست بالاي مته نصب مي شوند و از نوع لوله هاي با جدار خيلي ضخيم هستند.نقششان مبتني بر ايجاد وزن روي مته است. به محض انكه مته حفاري چاه عميق كف چاه را لمس كرد در آن نقش تراكمي به وجود مي آيدكه ميزان آن بستگي به نگه داري قرقره جرثقيل از بالا ( رو ي دكل)خواهد شد.براي قطعات تحتاني ميزان اين نقش بيشتر است . براي يك مقدار از اين تراكم روي خط سوند، نقطه اي وجود دارد كه در آنجا كشش طولي كه موجب گسيختگي خط سوند مي گردد و حفاري چاه تنش تراكمي متعادل مي شود. اين نقطه تحت عنوان نقطه خنثي شناخته مي شود.عبور از اين نقطه،خط سوند آسيب پذير است.

بدنه ساقه چهار گوش حفره دار است تا از طريق اين حفره گل حفاري بتواند عبور نمايد خط سوند به وسيله سرتزريق به قلاب بلند كننده آويزان حفاري چاه عميق هستند سرتزريق قطعه دقيق و مشتمل بر تكيه گاه ساچمه اي يا غلطتكي است اين تكيه گاه وزن تمام خط سوند را تحمل مي كند همچنين به سر تزريق لوله انعطاف پذير جريان گل حفاري به وسيله گردن قويي وصل مي گردد تحت عمل مضاعف يعني دوران و فشار ( وزن) روي خط سوند ،‌ مته در ته چاه زمين را مي سايد و خرد مي كند مواد خرد شده كاتينگ به طور جريان مدار بسته به وسيله مايعي ويسكوز به نام گل حفاري بالا مي آيند حفاري چاه گل حفاري به وسيله پمپ گل از حوضچه رسوب مكيده و سپس به درون ساقه ها ( خط سوند ) رانده مي شود.

در سازندهائي كه داراي درز و شكاف ( كارستيك ) و يا سازندهاي خيلي نفوذپذير استفاده از اين دستگاه ها غير قابل انكار است زيرا در اين حفاري چاه عميق روش هراسي از اتلاف جريان گل حفاري و يا مايعات مشابه آن وجود ندارد كار مته روي قلوه سنگ هاي درشت رسوبي بدون شك در هر يك از اين دو روش بدون اشكال نخواهد بود گو اينكه اكثرا مته ضربه اي موفق به راندن قلوه سنگ آزار دهنده به اطراف و جدار چاه مي گردد ولي حفاري چاه مته هاي دوراني نمي توانند كاري انجام دهند غيرازاينكه فرسوده و سائيده شوند . حفاري ضربه اي نسبت به دوراني به آب كمتري نياز دارد . 4 تا 50 ليتر آب درساعت بطور متوسط كفايت مي كند.

تمام دستگاه هاي حفاري داراي وسايل يا موتور بلند كننده جهت دكل يا در يك ( در حفاري دوراني ) هستند . روي اين دكل كليه ابزارهاي حفاري ، نظير لوله گير كابل و يا لوله هاي جريان گل حفاري بر حسب اهميت دستگاه حفاري و كيفيت كار آنها نصب شده اند . هم چنين قرقره ها كابلها ، كلاج اصطكاكي يا هيدروليك جهت جابجايي حفاري چاه عميق مته ، لوله ها ، گل كش (در حفاري ضربه اي ) در آنها پيش بيني شده است . اين ابزارها بر حسب اهميت دستگاه حفاري روي يك شاسي چهار چرخ دار يا روي كاميون مستقر شده اند. البته هدف اين نيست كه حفاري چاه به تفصيل شرح دستگاه هاي حفاري داده شود ، خاصه آنكه هر سازنده اي سعي مي كند دستگاههائي با كيفيت بهتر از قبلي به بازار عرضه دارد.